منشا طب سنتی در جهان

این سوال همیشه مطرح بوده است که خاستگاه اصلی طب و کلا حرفه پزشکی در کدام سرزمین بوده و چگونه مکاتب درمانی در جهان شکل گرفته است. بر اساس شواهد تاریخی، ایران منشاء طب در جهان بوده است. البته دیرینگی و آغاز پزشکی را در هیچ کشوری به درستی نمی توان یافت چرا که بشر از ابتدای خلقت که به درد و جراحت مبتلا گشته، در پی چاره جوئی و درمان برآمده و دست به نخستین اقدامات درمانی زده است. ولی به طور مکتوب نخستین فردی که بعنوان پزشک معرفی شده، حدود ۷۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح شخصی به نام تریتا در ایران بوده که توسط اهورا مزدا به زرتشت معرفی شده است.

طب سنتی و درمان در مکتب مزدیسنا 

بیش از ۶۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح، مکتب مزدیسنا توسط زرتشت در شمال غربی ایران بنا نهاده شد.
پایه این مکتب بر اساس «بهی بخشی» بود. برای اولین بار واژه درمان و پزشکی در این مکتب جاری گشت و مقام پزشک ارزشمند گردید. 
در این مکتب علاوه بر درمان بر بهداشت نیز تاکید شده بود. پاکی چهار آخشیک(عنصر) هوا، خاک، آب و آتش از دستورهای مهم این مکتب بوده است.
کوروش (۵۵۰ سال قبل از میلاد) از قوانین پزشکی و بهداشتی آگاه بوده تا جایی که پرستاری بیماران خانواده شاهی را خود به عهده می گرفته و همواره تاکید داشته که «با تعدیل خورش، ورزش و سکونت در آب و هوای مساعد باید تندرستی را حفظ کرد».

طب سنتی چیست؟

طب سنتی مجموعه ی علوم نظری و علمی است که در تشخیص، پیشگیری و درمان بیماری های جسمی و روحی به کمک ما می آید. طب سنتی ایران تقریبا به ۳۰۰۰ سال قبل بر می گردد.کتاب های طب سنتی افرادی چون زکریای رازی و مخصوصا ابن سینا شهرت زیادی دارد تا جایی که قریب به ۵۰۰ سال در دانشکده های اروپایی و آسیایی توسط اساتید تدریس شده است. اصول طبابت در این آثار طب سنتی  بر چهار طبیعت مزاج انسان یا اخلاط اربعه بوده از جمله: بلغم، صفرا، سودا و خون و نیز بر گرمی و سردی مزاج وبا توجه به نوع مشخصات بیمار، فرد درمان 
می شد.
در طب سنتی ، مواد غذایی سرد ، ارزش غذایی منفی داشته و موجب سستی و بی حالی، ضعف عمومی، رنگ پریدگی،‌ کم حوصلگی، پرخوابی و کاهش نیروی ‏جنسی و.. می شود. و بالعکس در طب سنتی مواد غذایی گرم سبب افزایش فشارخون ،کم خوابی ،‏برافروختگی چهره،‌ جوش صورت و.. می شود.نا هماهنگی بین مزاج و غذا به عقیده طب سنتی سبب بروز اختلال در اندامهای ‏داخلی مانند قلب و ریه شده و فرد احساس بیماری می نماید.

برخی روش های درمانی در طب سنتی

۱.گیاه درمانی:

در  طب سنتی درمان بیماری ها توسط گیاهان را «گیاه درمانی»گویند. ایران دارای ۲۵۰۰ نوع گیاه دارویی شناخته شده است که قریب به ۲۰۰ نوع آن مصرف عام دارد و تقریبا۳۰۰ -۴۰۰ نوع آن در درمان با طب سنتی بکار می رود، البته تعدادی از این گیاهان خواص مختلفی دارند مانند سیاه دانه که برای معالجه ۷۲ مرض مفید بوده یا گیاه آویشن که مزایایی چون ضدقارچ، ضد باکتری، آرام بخش، تقویت کننده چشم و…دارد. البته دقت در این موضوع که گیاهی بودن دارو دلیلی بر بی ضرر بودن آن نیست مهم است. واینکه گیاهان نیز فاقد عوارض جانبی نیستند.

 
۲.ماساژ درمانی (Massage therapy):

درمان بیماری های اسکلتی، عضلانی ، گوارشی، رفع استرس و افسردگی، سردردها، بهبودی جریان خون و افزایش اکسیژن رسانی به بافت ها از مزایای ماساژ درمانی در طب سنتی است.
 

۳.حجامت (Cupping):

یکی از روشهای خون گیری در طب سنتی است و برای پیشگیری و درمان بیماری هایی چون آسم، اعتیاد به مواد مخدر، سردردهای میگرنی، چربی خون، غلظت خون و بیماری های پوستی کاربرد دارد.

 
۴.شیاتسو (Shiatsu):

در طب سنتی ،فشار آوردن توسط انگشتان دست بر نقاط حیاتی بدن برای سلامتی، را “شیاتسو” گویند. طب سنتی، شیاتسو  را روشی موثر و پیشگیری کننده معرفی می کند که  مورد استفاده آن در درمان بیماران دچار افسردگی یا بی خوابی و.. می باشد.
 

۵.زالو درمانی (Leech therapy):

یکی از روشهای درمانی در طب سنتی، خون گیری  ز طریق زالو بوده که به خاطر روش خون گیری و ماده هیرودین که توسط زالو به بدن وارد 
می شود در طب سنتی جایگاه ویژه ای دارد.
 

۶. بادکش درمانی (Dry cupping):

ایجاد مکش در نقاط مختلف بدن موجب انبساط عروقی بدن و پراکندگی مواد از نقطه ای خاص می شود که طب سنتی آن را حجامت خشک نیز می نامد.
 

چرا طب سنتی و گیاهی ؟

وقتی  قدمای ما  از گياهان دارويي براي حفظ سلامت و رفع بيماريهاي خود استفاده مي كردند، در واقع بخشي از طبيعت، يعني آن گياهان را براي تأثير در بخش ديگري از طبيعت، كه همان بدن شان بوده به كار مي گرفته اند. سوال اینجاست که آیا ظهور تحولات علمي و صنعتي و اجتماعي جديد كه موجب دگر گوني محيط بيروني بشر شده ، جسم او و بدن او را هم دچار دگر گوني کرده است؟ مسلماً چنين نيست. اگر دنياي بيرون ما ديگر آن محيط طبيعي گذشته نيست، ولی بدن ما همان جسم طبيعي است كه بوده است و همان طور كه گياهان در گذشته بر اين جسم طبيعي اثر داشته اند، امروز نيز اثر دارند.
 طبيعت، تنها با طبيعت سازگاري كامل دارد. هر امر غير طبيعي كه به دليل غير طبيعي بودنش، از لحاظي تأثير خارق العاده و غير معمول مثبتي دارد، از لحاظ ديگر تأثيري منفي به جا خواهد گذاشت. آثار زيانبار جنبي داروها در بدن انسان دقيقاً شبيه آثار مسموم كننده صنايع جديد در طبيعت است.
 همچنین با آگاهی از بعضی اصول طب سنتی و آشنایی با خواص درمانی گیاهان بی ضرر می توانیم گامی در جهت حفظ سلامت و پیشگیر ی از بیماریهای سطحی و خودمراقبتی  برداریم. جهت اطلاع از مبحث خودمراقبتی میتوانید مقاله خودمراقبتی یا یک عمر سلامتی 
را مطالعه بفرمایید.